03 sep Gastblog Sevenja

Durf jij echt te kijken?
Door: Sevenja Verhagen

Auwh pijnlijk! Daar is weer even zo’n moment waarbij een pijnlijke steek zich vlijmscherp binnen weet te wurmen in mijn lichaam. Een steek die me raakt tot in de kern van wie ik ben, tenminste van wie ik denk dat ik ben. De ene steek is scherper dan de andere. Sommigen laten littekens achter, anderen worden keurig afgeweerd door mijn huid.

Alhoewel ik, naarmate ik ouder word, de steken steeds beter kan afweren, doet deze steek me toch wel wat. Misschien komt het door het moment, want laat ik eerlijk wezen, het ene moment is het andere niet. Gooi er nog wat vrouwelijke hormonen bij, dan moet je ratio wel heel sterk in zijn schoenen staan. Maar jeetje, net dit moment! Wat had ik dit graag niet opgevangen terwijl ik, genietend van de goede muziek, langs kom lopen. Helaas moest de persoon in kwestie zo nodig net iets te hard en dus boven de muziek uitpraten waardoor ik nog net de laatste zin opvang: ‘Wat lelijk! Zonde zeg, want zonder die lelijke neus en lip was ze best een knappe meid geweest.’ Ik houd de eer aan mezelf en loop rustig door. Tegenwoordig wil ik mijn avonden niet meer laten verpesten door één zin. Maar ook deze zin zal toegevoegd worden aan het repertoire van zinnen die, verschillend van kracht, als steken op me zijn afgekomen. Mijn leven bestaat nu eenmaal uit het af en toe moeten incasseren van zo’n steek. Ze hebben te maken met hoe ik eruitzie. Ik ben ruim 27 jaar geleden geboren met een dubbelzijdige schisis oftewel een spleet in mijn gehemelte, kaak en lip. En ondanks het vele werk van allerlei specialisten en artsen blijft dit nu eenmaal zichtbaar én hoorbaar.

Tot nu toe klinkt het allemaal nogal dramatisch. Maar er is iets bijzonders met deze steken. Ze hebben me enorm aan het denken gezet en ik denk zelfs dat we er met zijn allen iets van kunnen leren. Want wie creëert deze steken nu eigenlijk? Is dat de omgeving met hun soms veel te lompe en kwetsende opmerkingen? Want wat maakt deze steken nu zo pijnlijk? Misschien is het wel omdat juist deze momenten me doen laten beseffen dat ik geboren ben met een schisis. Er zijn vele momenten waarop ik gewoon vergeet dat ik net een iets ander gezicht heb dan de meeste mensen. Dat klinkt best positief, toch? Vanuit deze kant bekeken is het dus niet enkel dramatisch!

Dat ik regelmatig vergeet dat ik een schisis heb, is volgens mij niet zo gek want als mens zie je je eigen gezicht niet. Zo zijn we ons dus niet altijd bewust van hoe we kijken en het feit dat onze mond net iets te ver open staat, als we denken ons gezicht ontspannen in de plooi te hebben. Mijn gezicht kan ik zelf niet zien zonder mijn ogen als hulpmiddel. Mijn handen daarentegen kan ik tot in detail bestuderen. Het is minuscuul maar als ik goed kijk zie ik de vele kleine littekentjes op de bovenkant van mijn hand, veroorzaakt door de tientallen prikken voor de narcoses. Op deze manier kan ik ook kijken naar mijn net iets te kromme grote teen. En al kijk ik net vanuit een ander perspectief naar mijn teen dan naar mijn handen, in beide gevallen kan ik door zelf goed te kijken wennen aan mijn eigen lichaam. Simpel gezegd komt het er dus op neer dat ik zelf vaak niet eens naar mijn gezicht hoef te kijken. En zolang de omgeving niet anders reageert op mij, ik mijn schisis vergeet. Het moment dat de omgeving mij dan herinnert aan de schisis, is een confrontatie met mezelf. Deze confrontatie gaat gepaard met de nodige pijnlijke steken. Wat ben ik boos geweest in mijn leven op mensen die me aan het aanstaren waren. Of op of mensen die dachten te fluisteren, maar ik duidelijk kon horen dat ze het over mijn lip hadden.

Maar er zijn tegenwoordig toch veel meer middelen om te kunnen wennen aan je uiterlijk? Spiegels zijn er tegenwoordig in overvloed, om nog maar te zwijgen over de vele selfies en vlogs die alleen maar populairder lijken te worden. Materiaal genoeg dus om je gezicht eens goed te bestuderen. Durf jij het aan? Over het algemeen gebruikt een mens de spiegel dagelijks. Geen idee hoe dat bij jullie zit, maar ik heb dus gemerkt dat ik me dan altijd concentreer op datgene waarvoor ik in de spiegel kijk. Ik kijk naar mijn ogen als ik me opmaak en ik kijk naar mijn haren als ik ze aan het kammen ben. Ik kijk naar mijn kleren en of deze wel goed zitten. Eigenlijk kijk ik naar alles waar ik zelf invloed op uit kan oefenen. En dat is nu eenmaal niet mijn neus. Die kan ik niet ineens met make-up rechttrekken. En zo kwam ik er laatst achter dat ik nooit echt bewust heb gekeken naar mijn schisis en ik het zelfs vermeden heb. Misschien ben ik wel nooit helemaal aan het idee gewend geraakt, terwijl de mensen die dicht bij me staan de schisis juist vergeten omdat ze het zo gewend zijn. Letterlijk zeggen ze tegen mij: “Goh, ja dat is waar ook dat je een schisis hebt, maar ik zie dat niet eens joh”. En dan moet ik pijnlijk een eerlijk aan mezelf toegeven dat ik me dat dan weer niet kan voorstellen. Op sommige momenten dat ik toch net de schisis even niet kon vergeten, kreeg ik medelijden met mijn directe omgeving omdat juist zij er tegenaan moesten kijken. Huh? Snap jij dit verhaal nog? Nu wordt het wel heel ingewikkeld. Enerzijds het vaak vergeten en anderzijds raar opkijken als mensen in mijn omgeving het juist niet zien. Wat is hier nu aan de hand?

Is mij probleem nu eigenlijk opgelost wanneer niemand mij herinnert aan mijn schisis? Ja, omdat ik dan in de waan kan blijven ‘als ik het niet zie, is het er niet’. Maar als ik bovenstaand stuk nog eens lees, besef ik dat het om veel meer gaat dan de omgeving. Natuurlijk gaat het me ook om hoe mensen reageren op mijn schisis, maar nog veel meer over de confrontatie met mezelf die ik niet aan wil gaan. Ik wil het gewoon vergeten en reageer het op mijn omgeving af als zij mij confronteren met de schisis. Dat is het moment dat ik er niet omheen kan. Het gaat hierbij om de wisselwerking tussen mijzelf als individu en de omgeving. Hoewel je enigszins controle kunt uitoefenen op je omgeving, het is tenslotte een wisselwerking, heb je nooit 100 procent controle over je omgeving. Daarom zie ik nu helder dat het erom gaat hoe jij er zelf mee omgaat. Maar nog belangrijker: vooral hoe je met jezelf omgaat. Welk beeld heb jij van jezelf? Kun je blijven kijken in de spiegel en oprecht zeggen dat het bij je hoort, dat het prima is? Ik ben er dus van overtuigd dat de pijnlijke steek die even een schok veroorzaakt nooit helemaal te voorkomen is maar als je jezelf kunt accepteren, zal het een veel minder pijnlijke steek zijn en misschien niet eens binnen dringen.

Zoals ik nu nog steeds moet wennen aan mijn gezicht geldt dit ook voor mensen die me net ontmoeten en daarom mijn advies: laat mensen aan je wennen, het is nu eenmaal hoe je eruitziet en hoe je praat. Dit hoort bij jou, dit ben jij. Mensen reageren hier nu eenmaal verschillend op. Door zelf toegankelijk te blijven en open te staan voor de ander, ontstaat er meer ruimte. Een ruimte waarin het eventueel bespreekbaar gemaakt kan worden, waar mensen ernaar kunnen vragen of erover kunnen beginnen. Velen van jullie zullen wel zich wel herkennen in de woorden dat je liever hebt dat de ander ernaar vraagt, dan dat mensen achter je rug over jou praten. Zelf heb ik wel gemerkt dat zelfspot me hierin ook vaak helpt om even het ijs te breken. Maar blijf vooral lekker jezelf en je zult merken dat de mensen die je accepteren, het al snel niet meer opvalt. Dan blijft er natuurlijk nog de belangrijke taak voor jou als eigenaar van een schisis over. Een verdomd moeilijke taak, die je zult moeten zien als een proces. Een proces met momenten van geen benul van je schisis maar ook momenten met ups- en downs. Zoals je enerzijds soms de mensen haat die negatief op je reageren en je anderzijds je eenzaam kunt voelen als je omgeving alweer is vergeten dat het voor jou toch net even anders werkt met Tinder, selfies en vlogs. Maar ga jezelf niet uit de weg, laat jezelf zien en blijf oefenen met het leren wennen vanuit alle mogelijke invalshoeken. Kijk niet weg maar blijf in die spiegel kijken. Want denk je net tevreden te zijn met je gezicht als je lacht, confronteert een video je plots toch met die rare stem en asymmetrische lipbewegingen. Maar ook dat went!

Sharing is caring!