Wie het laatst lacht, lacht het best

Praten lijkt misschien simpel, maar dat is het niet voor iedereen. Voor mij was praten allesbehalve simpel en daarom heb ik jarenlang logopedie gehad. Ik ben vandaag de dag nog steeds veel bezig met mijn spraak en het leek me daarom leuk om hierover een blog te schrijven. Veel leesplezier!

 

Algemene oorzaken

Waardoor hebben sommige kinderen met een hazenlip moeite met praten? Dat kan meerdere oorzaken hebben. Het hebben van spraakproblemen is afhankelijk van de soort schisis(hazenlip).

Een kind met een schisis kan een spleet in de lip, kaak en/of gehemelte hebben. Wanneer een kind geen spleet in het gehemelte heeft, zijn er vaak ook geen spraakproblemen. Veel kinderen met een schisis hebben echter de lip-, kaak- en gehemeltespleet. Vaak hebben deze kinderen moeite met praten.

Om de spraak goed te kunnen ontwikkelen moet een kind de lippen, tong en het gehemelte goed kunnen bewegen. Sommige kinderen met een hazenlip hebben geen controle over de spieren van de lippen, tong en het gehemelte, waardoor ze minder goed kunnen praten.

Een andere mogelijke oorzaak voor de onvoldoende spraakontwikkeling is een te kort gehemelte. Bij kinderen die een gehemeltespleet hebben, is het gehemelte niet voldoende ontwikkeld en dat zorgt voor spraakachterstand. Om goed te kunnen spreken, moet een kind goed het gehemelte kunnen optrekken of juist niet kunnen optrekken. Het verschil in het wel of niet optrekken heeft te maken met verschillende soorten klanken. Er zijn twee klanksoorten:

-Orale klanken die door je mond gevormd worden

-Nasale klanken die door je neus gevormd worden

Nasale klanken zijn bijvoorbeeld de m of de n en een orale klank is de p. Bij orale klanken mag er geen lucht door de neus naar buiten komen, maar moet de lucht door de mond naar buiten worden gestuurd. Bij nasale klanken mag er wel lucht door de neus naar buiten worden gestuurd. Het velum, een spier in het achterste zachte stukje van het gehemelte, zorgt ervoor dat de lucht de goede kant op kan worden gestuurd. Bij orale klanken sluit het de neus af van de mond door omhoog te gaan en bij nasale klanken gaat het juist naar beneden. Wanneer het gehemelte onvoldoende is ontwikkeld, kan er alsnog lucht ontsnappen naar de neus bij orale klanken. Dat heeft tot gevolg dat die klanken nasaal/’neuzig’ klinken terwijl dat niet de bedoeling is.

Een andere mogelijke oorzaak van onvoldoende spraakontwikkeling is een minder goed gehoor. Veel kinderen met een hazenlip hebben gehoorproblemen. Wanneer deze problemen zorgen voor veel gehoorverlies, kan dit ook ten koste gaan van de ontwikkeling van de spraak.

Ik ben geboren met een spleet in mijn lip, kaak en gehemelte. Door onvoldoende ontwikkeling van mijn gehemelte was mijn spraak onvoldoende ontwikkeld.

 

Logopedie: plezier & frustraties

Jarenlang heb ik logopedie gehad. Ik ging wekelijks naar de logopediste in mijn woonplaats en 1 of 2 keer in het jaar naar de logopedist van het schisisteam. Ik ben ongeveer rond mijn 2e/3e levensjaar begonnen met logopedie. Bij de logopedie deden we een hoop verschillende oefeningen om mijn spraak te verbeteren. Ik moest bijvoorbeeld orale klanken uitspreken terwijl de logopedist een spiegeltje onder mijn neus hield. Het was dan de bedoeling dat het spiegeltje niet zou beslaan, want er mocht geen lucht uit mijn neus komen. Echter kwam er bij mij veel lucht uit de neus waardoor ik de oefening vaak opnieuw moest doen. Dat zorgde soms voor de nodige frustraties. Ik was nog erg klein en begreep niet wat ik nou eigenlijk aan het doen was en waarom ik dat deed. Het lukte me vaak niet om het spiegeltje schoon te houden (om dus geen lucht te laten ontsnappen via de neus) en ik wist niet hoe het me wel zou lukken. Dat maakte me boos, want ik wilde altijd alles in 1 keer kunnen en dat ging niet. Begrijp me niet verkeerd, ik werd niet agressief of verbaal boos, maar meer boos vanbinnen. Boos dat ik het niet kon en boos dat ik ondanks mijn inzet er telkens weer niet in slaagde om het spiegeltje niet te  doen beslaan.

Gefrustreerd was ik als dingen me niet lukten, maar ik was ook erg blij en trots wanneer dingen me wel lukten. Ik vond het dan ook niet erg om naar de logopedie te gaan. Doordat het verbeteren van de spraak op spelende wijze gebeurde, beschouwde ik dit niet als een oefening, maar meer als een spel. Vaak moest ik, toen ik had leren lezen op school, woordjes die bij plaatjes stonden oplezen. Dat vond ik erg leuk om te doen, want ik houd van lezen. Ook oefende ik met ballonnen blazen en moest ik soms met een rietje tussen mijn lippen koffiebonen van de ene plek van de tafel naar de andere plek verplaatsen.

Een andere oefening, die ik eindeloos met mama thuis geoefend heb, was het op peil houden van een vloeistof in een rietje. Hierbij zette ik een streepje op het rietje en moest ik proberen de vloeistof in het rietje ter hoogte van dat streepje te houden. Ik vond die oefening erg leuk, omdat hierbij duidelijk verbetering zichtbaar was. Het was een moeilijke oefening, maar zodra ik het doorhad vond ik het erg leuk. Wat ik echt super ‘cool’ vond, was de blaasstift die ik van de logopediste had gekregen. Aan de ene kant van deze stift zat een opening waar de inkt uit kon komen en aan de andere kant een blaasopening. Als ik maar hard genoeg blies en de lucht via mijn mond naar buiten kon sturen, kwam er inkt uit de stift. Zo kon ik dan tekeningen inkleuren en dat vond ik echt super leuk! Elke logopedie les werd leuk afgesloten met een spelletje en het uitkiezen van een sticker vanwege mijn goede werk. Daardoor ging ik altijd met een lach op mijn gezicht naar huis.

De logopedie heb ik dus in het algemeen als leuk ervaren. Ik vond het leuk om de oefeningen te doen bij de logopedist, maar ik weet nog wel goed dat ik het oefenen met mama thuis wat minder leuk vond. Ik denk dat dit komt doordat ik 1 keer oefenen bij de logopedist in de week meer dan genoeg vond. Het vele oefenen thuis vond ik langdradig en ik begreep ook niet de bedoeling ervan. Ik was jong en begreep niet waarom ik moest oefenen. Waarom moest ik oefenen terwijl andere kinderen dat niet hoefden? Waarom moest ik mijn spraak verbeteren? Ik praatte toch al super goed (dacht ik dan, haha!)? Ik besefte me niet dat ik eigenlijk echt niet goed te verstaan was en dat veel oefenen noodzakelijk was om de spraak te verbeteren. Mijn ouders hebben me dit wel geprobeerd duidelijk te maken, maar als je nog zo jong bent, begrijp je dat niet echt. Op een gegeven moment had mama een soort beloningskalender voor me gemaakt. Wanneer ik goed met haar geoefend had, mocht ik een vakje afkruisen. Toen alle vakjes vol waren, kreeg ik een cadeautje. Ik denk dat dit een goede manier is om je kind te stimuleren om te oefenen. Wanneer je je niet beseft wat je einddoel is, namelijk verstaanbaar zijn, doe je ook niet heel erg je best, want je snapt niet waarvoor je je best moet doen. Wanneer je kind nog te jong is om te begrijpen dat het goed verstaanbaar zijn het einddoel is, kan je werken met een beloningssysteem. Wanneer kinderen ouder zijn en besef hebben van waar ze mee bezig zijn, is een beloning niet echt nodig (maar natuurlijk wel leuk ;)), omdat het eindresultaat dan al een beloning op zich is. Ik weet wel dat ik de beloningskalender super leuk vond!

 

Opnieuw naar de logopedie

In 2015 en 2016 heb ik een paar maanden lang weer logopedie gehad. Ik was niet tevreden met mijn spraak en wanneer ik ergens geen goed gevoel over heb, blijf ik er niet mee zitten, maar onderneem ik actie. Ik besloot contact op te nemen met mijn logopediste en had wekelijks weer een les bij haar. Ik ben erg blij dat ik dit heb gedaan, want het heeft me bewuster gemaakt van mijn spraak. Ik weet nu met welke letters ik nog moeite heb, namelijk met de s en de t, en hoe ik deze letters beter kan uitspreken. Ik ben blij dat ik me nu meer bewust ben van mijn spraak en er dus meer op let. Ik ben nog niet helemaal tevreden met mijn spraak, maar ik heb besloten af te wachten hoe mijn spraak zal zijn na de kaakoperatie (die ik op 4 juli heb) is. Soms verandert de spraak na de kaakoperatie namelijk door de verandering van de stand van de kaken. Als bij mij de spraak verslechtert, zal ik weer contact opnemen met de logopedist.

Praten is niet voor iedereen vanzelfsprekend of simpel, maar dat kan het wel worden door veel te oefenen. Oefenen, oefenen, oefenen. Dat is de enige manier waardoor jij je spraak kan verbeteren. Als jij je niet inzet, gebeurt er ook niks. Zet je volledig in en groei. Door veel te oefenen, ben ik nu veel beter verstaanbaar dan vroeger. Nee, ik ben nog steeds niet altijd even goed te verstaan. Ik praat nog steeds soms nasaal en ik heb nog steeds ongemakkelijke situaties wanneer mensen mij niet verstaan (bijvoorbeeld bij de frietkraam broodje kroket i.p.v. raketje ;p), maar daar kan ik eigenlijk alleen maar om lachen! Ik doe zo goed mogelijk mijn best en meer dan dat kan ik niet doen.

 

Tips

Wanneer jij een hazenlip hebt en moeite hebt met spreken, raad ik je vooral aan om je er niet al te druk om te maken wanneer iemand je een keer niet verstaat. Het hoeft niet perse aan je hazenlip te liggen, maar het kan ook komen doordat diegene slecht hoort, doordat je zacht praat of doordat er veel ruis is. En ja, misschien komt het wel door je hazenlip, maar wat dan nog? Zo ongemakkelijk is de situatie nou ook weer niet. De situatie wordt pas ongemakkelijk, wanneer jij je ongemakkelijk gaat gedragen. Doe dat dus vooral niet. Wat ik vaak doe als mensen me niet meteen kunnen verstaan, is andere woorden gebruiken. Je zegt qua inhoud dus precies hetzelfde, maar gebruikt net wat andere woorden dan die je daarvoor gebruikte. Door andere woorden met klanken die makkelijk voor jou zijn te gebruiken is de kans groot dat de persoon jou nu wel goed verstaat.

Praat hard en rustig. De combinatie van die twee dingen zorgt al voor een groot verschil. Snel praten heeft vaak tot gevolg dat je minder  goed verstaanbaar bent en je minder bewust bent van je spraak. Praat dus niet te snel.

Wees bij het ontmoeten van nieuwe mensen extra bewust van je spraak. Deze mensen weten niet dat jij ‘anders’ praat en zullen daarom misschien wat meer moeite hebben met je te verstaan. Let erop dat je hard, niet te snel en duidelijk praat.

Wanneer je een kind hebt met een hazenlip, is het goed om veel voor te lezen en met je kind te lezen. Lezen is leuk en ontzettend goed voor het ontwikkelen van de spraak. Verbeter je kind ook, op een lieve manier natuurlijk, wanneer bepaalde klanken niet zo goed gaan. Alleen dan kan de spraak verbeteren.

Het kan soms frustrerend zijn wanneer je dingen heel erg vaak moet herhalen, omdat de ander je maar niet verstaat. Ik herken dit soort situaties als geen ander, maar ik heb geleerd me er niet over op te winden. Door bewust met je spraak bezig te zijn, voorkom je veel van dit soort situaties. Dat is dan ook mijn ultieme tip: ontdek welke klanken jij moeilijk vindt en ontdek welke klanken andere moeilijk te verstaan vinden bij jou. Beoefen deze klanken zoveel je maar kan en maak je er niet al te druk om. Oefening baart kunst!

 

Retorica

Ik spreek nog steeds niet perfect, maar ik ben niet (meer) bang om te spreken en bang om uitgelachen te worden en daar ben ik erg blij mee. Misschien klinkt het stom, maar ik was dat wel. Dat komt denk ik doordat ik op school vaak ben nagedaan door mensen die me dan gingen napraten op een nasale manier. Ook op straat is dit gebeurt. Nog steeds lachen mensen me uit omdat ik anders praat en af en toe praten mensen me na. Dat is niet leuk, maar ik merk dat het me minder doet. Ik zit nu in 5 gymnasium en ik ga bijna naar mijn laatste jaar. De kinderen uit de onderbouw die nog zo kinderachtig zijn om te gaan lachen als iemand anders praat, anders eruitziet of anders doet geef ik geen aandacht. Zulk gedrag is gewoon kinderachtig. Het doet me niet zo veel wanneer die onderbouwers me uitlachen. Ik laat ze lekker lachen en lach er zelf ook om, want op een dag zullen ze beseffen dat hun gedrag gewoon stom is.

Ik ben nu niet meer bang om te spreken, maar ik vind het juist leuk om te doen. Na een cursus retorica (overtuigend spreken) te hebben gehad op school, heb ik me samen met een aantal klasgenoten opgegeven om een retoricacursus te doen in Rome. Uit 40 aanmeldingen van jongeren uit heel Nederland zijn 14 leerlingen gekozen. Ik ben onwijs enthousiast, want ik ben samen met twee klasgenoten uitgekozen om in september mee te doen aan het retoricaprogramma in Rome! Wat heb ik daar veel zin in! Wat ben ik blij en dankbaar dat ik dit mag gaan doen.

Ik was een meisje dat bang was om uitgelachen te worden, maar nu ben ik een vrouw die trots is op wie ze is en binnenkort een geweldige tijd in Rome mag beleven.

 

Wie het laatst lacht, lacht het best.

Sharing is caring!

2 Reactie's
  • Lotte
    Geplaatst op 13:39h, 25 juni Beantwoorden

    Lief klein zusje,

    Wat ben ik enorm trots na het lezen van deze blog.. Natuurlijk was ik dat al, maar ik word elke keer weer een beetje trotser! Hoe jij je zo enorm goed kunt verwoorden op internet vind ik fenominabel. Je sleept ieder mee in je verhaal en geeft ook een duidelijk beeld hoe het is om een hazenlip te hebben voor mensen die er geen weet van hebben. Waar ik nog het meest tegenop kijk, is je zelfvertrouwen dat enorm gegroeid is! Wat ben jij een sterke vrouw geworden die zich niet snel laat kleineren. Veel hedendaagse mierenneukers zouden hier veel van kunnen leren (waaronder ik zelf soms)

    Ga vooral door met je blog!

    Ik hou van je x Loedie

  • Jeanine
    Geplaatst op 16:31h, 25 juni Beantwoorden

    Ik ben ook super trots op je Bibi!! Ook dit is weer een prachtig blog geworden! Ga zo door knappe sterke lieve Bibi!!? mama xxx

Geef een reactie

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.