Ik merk dat ik altijd heb willen ontkennen dat het gebeurde, ik schaamde me. Ik deelde het met weinig mensen en vroeg niemand om hulp. Later, toen ik van school veranderde heb ik al het pesten verwijderd uit mijn geheugen. Pesten kun je namelijk verdringen. Echter zal het vroeg of laat toch een last worden die je elke dag onderbewust meedraagt. Dat merk ik nu, nu ik zelf voor de klas sta. Als ik zie dat leerlingen van me worden buitengesloten breekt letterlijk mijn hart. Ik vat de problemen veel te persoonlijk op, ik wil de leerlingen zo graag helpen. Maar het lijkt me handig om eerst mezelf te helpen, voordat ik dat bij anderen probeer. Dit moet ik doen door erover te praten of te schrijven, in mijn geval.
Pesten, wat is pesten eigenlijk? Wanneer kun je iets pesten noemen? In de literatuur worden verschillende definities gegeven van pesten. Zo krijgt het slachtoffer bij pesten letterlijk en figuurlijk klappen en is de machtsverhouding tussen pester en slachtoffer ongelijk. Het slachtoffer is niet in staat zichzelf te verdedigen en loopt psychische en vaak ook fysieke schade op. Met behulp van het Handboek voor leraren, geschreven door Walter Geerts en René Kralingen, en mijn eigen ervaringen ga ik dit allemaal eens op een rijtje zetten.
“Voldemort, sla die bal nou eens raak”
Ik kan me herinneren dat gym op school het ergste was. Tijdens de gymlesuren werd ik altijd buitengesloten. Dit was echt raar. Ik kon namelijk het beste rennen van iedereen, het beste turnen van iedereen, ik had de beste conditie en bij de coopertest, een test waarbij de rensnelheid steeds hoger dient te worden, liep ik zelfs alle jongens eruit. Ik wilde laten zien wat ik kon, ik hoopte dat mijn medeleerlingen tegen me op keken, dat ze ooit zouden zeggen: “Anne, je kunt dit echt super goed!” “Anne wat knap van je!”, maar in plaats daarvan lieten ze me expres struikelen als ik moest rennen en als ik aan de beurt was met slaan tijdens honkbal scholden ze me uit, waardoor ik missloeg. Ze boorden me helemaal de grond in. De jongens en de meiden waren even erg. De jongens trapten tegen mijn stoel aan, pakten mijn spullen af en lieten me struikelen. De meiden scholden me uit en sloten me buiten. Dat was voor mij allebei even erg. Ik had geen vangnet, niemand kwam voor me op.
Pesten speelt zich niet alleen af tussen pester en de
gepeste. De middengroep is ook altijd bij de pesterijen betrokken. Dit hoeft
niet altijd negatief te zijn. Volgens Van der Meer (2002) bestaat deze middengroep
uit 5 subcategorieën. In één van deze categorieën horen de leerlingen met een
sterke persoonlijkheid, die het af en toe opnemen voor het slachtoffer. Dit heeft
vaak slechts betrekking op een enkele leerling. Als elke middengroep-leerling
in deze categorie zou zitten, zou er ook helemaal niet meer gepest worden.
“Kk haas”
Er is één herinnering, die me altijd bij zal blijven. Op een dag hadden we gym. Na de les moesten we meehelpen om de spullen op te ruimen. De rest van de meiden was al stiekem weggeglipt. Ik bleef dus achter met de docent en een paar jongens. Toen ik eenmaal in de kleedkamer kwam, was iedereen al weg. Later kwam ik erachter, dat de meiden gaten in mijn kleding hadden gebrand met een aansteker. Mijn kleren waren kapot en ik liep voor schut. Een meisje in de gang wees me erop. Ik herinner me dat ik naar één van mijn vriendinnetjes ging uit de andere klas. Samen gingen we naar de directeur. De meiden werden allemaal bij elkaar geroepen. De directeur was woedend. Hij wilde weten wie het had gedaan. Niemand gaf toe, niemand verlinkte de ander, niemand zei sorry. Ik hoopte dat er na dit gesprek dingen zouden veranderen. Ik hoopte dat dit nooit meer zou gebeuren, dat ze spijt hadden, maar dit was helaas niet zo. Toen ik thuis aankwam, stond heel het social mediaplatform ‘twitter’ vol met aan mij gerichte bedreigingen. “Kk haas” stond er.
“Waarom ik?”
Ik zou willen dat degenen, die dit deden deze woorden zouden lezen. Het liefst zou ik hun voor- en achternamen in deze blog zetten en dit door iedereen laten delen. Ze zouden erachter moeten komen wat voor impact pesten op iemand heeft. Het is niet zomaar wat geplaag, dat het slachtoffer de dag erop alweer is vergeten. Niet al de pesters hebben dezelfde motivatie voor het pesten. Pesters hebben namelijk niet altijd een hekel aan het slachtoffer. Ze kijken neer op de persoon, die ze pesten. Het slachtoffer wordt dan lelijk, dom of onsportief gevonden. Nu ik dit zo lees, klinkt het zo raar. Ik was namelijk de slimste, sportiefste en muzikaalste persoon uit de hele klas. Hoe konden ze me zo minachten? Kwam het nou echt door het feit dat ik er anders uitzag?
Geerts en Kralingen veronderstellen dat sommige mensen meer risico lopen om gepest te worden dan andere. De volgende vier factoren vergroten dit risico:
- Het slachtoffer is anders
- Het slachtoffer is bereikbaar
- Het slachtoffer is niet weerbaar
- Het slachtoffer is in het verleden ook gepest
Het slachtoffer is anders
Ik was klein, erg dun, ik ontwikkelde mezelf pas laat en met als klap op de vuurpijl had ik ook nog eens een schisis. Ik was de definitie van iemand die anders is dan de rest. Dit beweerden tenminste de mensen op school. Terwijl mijn vrouwelijke middelbare school klasgenootjes bezig waren met het dragen van make-up en het kopen van bh’s, had ik mijn melktanden nog niet eens gewisseld. Ik was nog een kind, geen vrouw.
Het slachtoffer is bereikbaar
Ik zat bij mijn pesters in de tweede klas van het vmbo. Al de vriendinnetjes, die ik had gemaakt zaten in een andere klas. Hierdoor voelde ik me al snel alleen. Er was niemand op dat moment die me kon “redden”. In mijn klas zaten 3 ‘hoofdpesters’. Eén meid en twee jongens. Die drie scholden me uit, pakten mijn spullen af en maakten ze vervolgens kapot. Ze verstopten mijn etui, lieten me struikelen en bleven tegen mijn stoel aantrappen in de bus. Het gedrag van de rest van de klas praat ik zeker niet goed. De rest van de klas was, zoals in het Handboek voor leraren beschreven staat, de middengroep. Ik vond het een stelletje meelopers. Iedereen zag het, maar niemand deed iets.
Het slachtoffer is niet weerbaar
Ik heb altijd makkelijk vrienden gemaakt. Ik ben nou eenmaal een lieve en sociale meid, die in elk mens of ding iets positiefs ziet. Daardoor werd me nooit iets aangedaan. Vreemden scholden me weleens uit, maar ze kenden me niet. Als mijn vriendinnen hoorden dat iemand mij beledigde, werden ze heel erg boos. Ik kreeg bijna medelijden met de dader. In de tweede klas had ik echter niemand, ik kon op niemand terugvallen. Dat was problematisch. Ik was nog steeds dat lieve sociale meisje, maar dat werd in die klas niet gewaardeerd. Hierdoor trok ik me terug, was ik stil en zat ik alleen voorin de klas. Hierdoor werd het alleen nog maar makkelijker om me te pesten. Mijn positiviteit werd naar de achtergrond verdrongen, terwijl mijn positiviteit juist ervoor zorgde dat ik heel de wereld aan kon.
Het slachtoffer is in het verleden gepest
Met het verleden bedoel ik mijn basisschooltijd. Op de basisschool werd ik niet gepest. Op één of andere manier had ik nog niet eens door dat ik ‘anders’ was. Het hebben van een schisis maakte niet uit, ik was helemaal niet onzeker en ik kon het met iedereen goed vinden. Niemand was erop uit om me te kwetsen. Want dat is het doel van pesters, toch? Toch werd er wel gepest op de basisschool. Er waren jongens of meiden die werden uitgescholden of werden buitengesloten. Ik had het met ze te doen. Ik kwam ook altijd voor ze op, maar zelf was ik nooit het slachtoffer. Ik hoopte dat ik zoiets nooit zou meemaken.
Ik word er elke keer zo verdrietig van als ik hieraan terugdenk. Elke keer komen er weer nieuwe herinneringen in me naar boven, terwijl ik zo hard mijn best heb gedaan om ze te vergeten. Iets wegstoppen is niet de oplossing. Het komt altijd terug. Mijn tip voor mensen die gepest worden of gepest zijn luidt: Praat erover! Iedereen is anders, dat maakt ons menselijk. Je bent prachtig, je bent mooi zoals je bent. Dat moet je door niets of niemand laten veranderen.
Toch zit ik met zoveel vragen, ik zou ze dit zo graag willen vragen. Dus bij deze, als jullie deze blog ooit zullen lezen:
“Lieve pesters: Waarom ik?’
Wat mooi en duidelijk geschreven. Ik ga hem delen om zoveel mogelijk mensen met je verhaal te kunnen bereiken. Anne je bent een topper.
Heel mooi geschreven Anne, ik vind het heftig dat je dit hebt meegemaakt en hoop dat je dit via al je inzet nu kunt voorkomen voor anderen. Goed bezig!
Liefs!
Veel herkenning lieve Anne! Wat me vooral opvalt bij jou (en mezelf ) is dat we toch ergens de motivatie vandaan halen zulke leuke, lieve en aardige mensen te blijven. Ik zou goed kunnen snappen dat we denken bekijk het allemaal maar. Echter, we zijn blijkbaar vele stappen verder. We laten het verleden los, zenden liefde naar de pestkoppen en glimlachen! Jouw glimlach die ik toen in Utrecht zag, waar je met Bibi een presentatie gaf. En die me bijblijft. Die innerlijke glimlach is nog veel mooier! In jouw stuk komt deze tot volle wasdom…x Hein
Jij bent de leukste, liefste, sportiefste, grappigste en knapste anne die ik ken! ( en ja ik ken meer Anne’s hoor!) ik hou van jou en sta altijd voor je klaar. ❤️
Aangrijpend stuk Anne,ik wist niet dat jij dit,allemaal hebt moeten meemaken. Je schrijft het prachtig van je af, zo lijkt het in ieder geval. Je bent zoveel sterker dan jezelf denkt en je bent een pracht meid en een super vriendin voor Bibi, mijn dochter. Ik heb respect voor je, blijf zoals je bent want je bent een topper!??
Hallo Anne
Je bent een lieve en sterke meid en wist niet dat je dit allemaal hebt meegemaakt .En erg mooi van je weg geschreven je bent een topper .En ik hoop als nog dat je een fijn leven krijgt dat gun ik heel erg
Heel veel liefs
Tante Nel ?????????
Hallo Anne
Wat ben je toch en topper. Je hebt zoveel meegemaakt en ik hoop dat je het van je af kunt schrijven. Je bent een kanjer en zult nog heel veel lieve mensen ontmoeten in je leven. Dit gun ik jou van harte. Heel veel liefs van oma en opa Jansen. Wij houden heel veel van jou.. Zet hem op en ga zo door, dan kom je er wel.!!!!!!
Hallo Anne
Wat een mooi stuk dat je nu schrijft. Ik vind jou een kanjer. Blijf dit zo volhouden, en blijf een voorbeeld voor de andere mensen. Je schrijft echt met passie. We houden erg veel van jou en wensen jou een fijne toekomst toe. Oma en Opa Jansen
Wat een verhaal Anne, het raakt mij. De situaties zijn pijnlijk maar ook beeldend neergezet. Je schrijft goed. Je vraagt je af wat de reden is geweest van dit pesten. Waarom medeleerlingen jou dit aandeden. Een terechte vraag. Het antwoord zal uit meerdere variabelen bestaan. Een directe aanleiding is vaak niet te geven.
Jouw voornemen om in je werk als docent pesten op scholen aan te pakken, doet mij goed. Jij probeert je eigen ervaringen om te buigen in voornemens en acties waar anderen profijt van hebben. Je zorgt voor een herbeleving, die nu in dienst staat van voorlichting, hulp en acties op school. Je pijnlijke ervaringen zorgen voor een beter klimaat op school.
Anne, succes met de lerarenopleiding…………Rene